عوارض استرس بر بدن؛ نحوه عملکرد بدن با استرس چگونه است؟

اگر فردی بتواند علائم استرس خود را شناسایی کند، می تواند به مدیریت و بهبود سلامت روان خود کمک کند همچنین می تواند علت استرس خود را ریشه یابی کند. سناریوهای مختلفی می توانند باعث ایجاد استرس در افراد شوند و علائم ممکن است از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد.در هر صورت شناسایی سریع نشانه ها و علائم  استرس می تواند از عوارض استرس کاسته و یا در صورت تشخیص صحیح به درمان قطعی آن بپردازد.

استرس چیست؟

استرس احساس طبیعی ناتوانی در کنار آمدن با خواسته ها و رویدادهای خاص است. با این حال، اگر فرد برای مدیریت آن اقدامات لازم را انجام ندهد، استرس می تواند به یک بیماری مزمن تبدیل شود.

این خواسته‌ها می‌تواند ناشی از کار، روابط، فشارهای مالی و موقعیت‌های مختلف دیگر باشد، اما هر چیزی که یک چالش یا تهدید واقعی یا درک شده برای رفاه فرد باشد، می‌تواند باعث استرس شود. هنگامی که بدن به راحتی تحریک می شود یا استرس های زیادی در یک زمان وجود دارد، می تواند سلامت روحی و جسمی فرد را تضعیف کند و مضر باشد.

نحوه عملکرد بدن با استرس

وقتی انسان ها با چالش یا تهدیدی مواجه می شوند، بدن تا حدی در حالت آماده باش و پاسخ فیزیکی قرار میگیرد. بدن منابعی را فعال می کند که به افراد کمک می کند یا بمانند و با چالش مقابله کنند یا در سریع ترین زمان ممکن به امنیت برسند.

استرس باعث می شود بدن مقادیر بیشتری از مواد شیمیایی کورتیزول، اپی نفرین و نوراپی نفرین را تولید می کند. اینها واکنش های فیزیکی زیر را تحریک می کنند:

• افزایش فشار خون
• افزایش آمادگی عضلات
• تعریق
• هوشیاری

همه این عوامل توانایی فرد را برای پاسخگویی به یک موقعیت بالقوه خطرناک یا چالش برانگیز بهبود می بخشد. نوراپی نفرین و اپی نفرین نیز باعث افزایش ضربان قلب می شوند.

عوامل استرس زا چیست؟

عوامل محیطی که باعث این واکنش می شوند، عوامل استرس زا نامیده می شوند. به عنوان مثال می توان به صداها، رفتار پرخاشگرانه، سرعت زیاد اتومبیل، لحظات ترسناک در فیلم ها یا حتی بیرون رفتن در اولین قرار ملاقات اشاره کرد. احساس استرس همزمان با تعداد عوامل استرس زا افزایش می یابد.

طبق نظرسنجی سالانه استرس انجمن روانشناسی آمریکا (APA) در سال 2018، میانگین سطح استرس در ایالات متحده 4.9 در مقیاس 1 تا 10 بود. این نظرسنجی نشان داد که رایج ترین عوامل استرس زا شغل و پول هستند، برای اینکه در مورد استرس شغلی و راه های مقابله با آن بیشتر بدانید بهتر است مقاله استرس شغلی را بخوانید.

عوارض فیزیکی استرس

استرس برخی از عملکردهای طبیعی بدن را کند می کند، مانند عملکردهایی که دستگاه گوارش و سیستم ایمنی انجام می دهند. سپس بدن می تواند منابع خود را بر تنفس، جریان خون، هوشیاری و آماده سازی ماهیچه ها برای استفاده ناگهانی متمرکز کند.

بدن در زمان واکنش به استرس به روش های زیر تغییر می کند:

• افزایش فشار خون و نبض
• افزایش تنفس
• کندشدن سیستم گوارش
• کاهش فعالیت ایمنی بدن
• منقبض شدن عضلات بدن
• خواب آلودگی به دلیل افزایش حالت هوشیاری کاهش می یابد.

نحوه واکنش یک فرد به یک موقعیت دشوار، تأثیرات استرس بر سلامت کلی را تعیین می کند. برخی از افراد می توانند چندین عامل استرس زا را پشت سر هم یا به طور همزمان تجربه کنند بدون اینکه منجر به واکنش استرس شدید شود. دیگران ممکن است پاسخ قوی تری به یک عامل استرس زا داشته باشند.

مطلب مرتبط: مشاوره استرس

نشانه های اولیه و ابتدایی استرس

علائم و نشانه های قطعی استرس در افراد متفاوت است. همچنین، بسیاری از محرک های مختلف می توانند منجر به یک پاسخ استرس زا برای هر فرد شود. معمولا افرادی که به استرس دچار میشوند به این علائم و نشانه ها بارز دچار میشوند، شناسایی برخی از علائم ساده وابتدایی استرس عبارتند از: سردرد، ناراحتی معده و الگوهای غذایی نامنظم.

علائم و عوارض استرس

در صورت ادامه دار شدن استرس و تغییر آن به استرس مزمن می تواند برای سلامت طولانی مدت فرد مضر باشد از علائم و نشانه های دیگر استرس می توان به موارد ذیل اشاره داشت :

• بدن درد و انقباض عضلات

در طول یک دوره استرس زا، ماهیچه های بدن ممکن است منقبض شوند.انقباض عضلات در واقع، تنش یک پاسخ فیزیکی به استرس است که به بدن اجازه می دهد از خود در برابر آسیب محافظت کند. اگر ماهیچه‌ها برای مدت طولانی منقبض بمانند، ممکن است بدن با تحریک سایر واکنش‌های استرسی به آن پاسخ دهد و خطر اختلالات مرتبط با عوارض استرس را افزایش دهد.

•  سردرد

افرادی که در هنگام استرس سردردهای تنشی و یا میگرن را تجربه می کنند، ممکن است در شانه، سر و گردن خود نیز دچار تنش عضلانی شوند.در مقاله‌ای در مجله پزشکی رفتاری، محققان واکنش‌های ۸۶ شرکت‌کننده را در طول یک آزمون ۲۰ دقیقه‌ای ریاضی ذهنی بررسی کردند.

محققان دریافتند که تحریک، اضطراب و هوشیاری باعث افزایش شدت سردرد در حین انجام کار، استرس زا می شود. به طور کلی، کسانی که در طول آزمون ریاضی ذهنی سردرد را تجربه کردند، قبل از شروع، سردرد، احساس تهوع و احساسات منفی داشتند و انتظارات بیشتری از موفقیت خود داشتند.

محققان به این نتیجه رسیدند که وقتی شرکت‌کنندگان بیش از حد به خود فشار می‌آوردند توانایی کنترل احساسات خود در طول رویداد استرس‌زا را نداشتند و بیشتراز دیگران سردرد را تجربه کردند.

• آکنه و بیماری های پوستی دیگر

دانشمندان متوجه ارتباط بین آکنه و استرس شده اند بنابراین، گروهی از محققان مطالعه ای را انجام دادند تا این نظریه را آزمایش کنند که تولید سبوم در موقعیت های استرس زا افزایش می یابد. سبوم ماده ای روغنی است که در غدد سباسه تولید می شوداین ماده با مولکول های چربی به نام لیپیدها ترکیب شده و یک پوشش محافظ روی سطح پوست ایجاد می کند. این لیپیدها به آبرسانی پوست کمک کرده و از آن در برابر عوامل بیماری زا بالقوه مضر مانند باکتری ها و قارچ ها محافظت می کنند.

محققان گروهی از دانش آموزان دبیرستانی را در طول سال دنبال کردند سطح استرس در طول دوره امتحان بیشتر و در تابستان کمتر بود. دانش‌آموزان در مواقع استرس‌زا آکنه شدیدتری داشتند، اما محققان متوجه افزایش تولید سبوم نشدند.اگرچه  آکنه ممکن است با استرس بدتر شود، اما محققان هنوز علت آن را تعیین نکرده اند.

• ناراحتی معده

 از دیگر عوارض استرس مختل کردن ارتباط بین روده و مغز است. برخی افراد از آن به عنوان “معده عصبی داشتن” یاد می کنند.افرادی که در موقعیت های استرس زا مشکلات گوارشی را تجربه می کنند ممکن است متوجه درد شکم و نفخ شوند. استرس همچنین ممکن است بر باکتری های ساکن در روده تأثیر بگذارد. همچنین، تجربه استرس در اوایل زندگی می تواند بر نحوه واکنش سیستم عصبی و بدن به استرس در دراز مدت تأثیر بگذارد و خطر ابتلا به اختلالات گوارشی در سنین بزرگسالی را افزایش دهد.

• اختلالات اشتها

از دیگر عوارض استرس می توان به مشکلات عدیده ی گوارشی اشاره داشت. برخی از افراد ممکن است در طول تجربیات استرس زا پرخوری کنند، در حالی که برخی دیگر ممکن است کم خوری کنند. محققان پیشنهاد می‌کنند که استرس کنترل‌نشده می‌تواند باعث تغییرات رفتاری نوروبیولوژیکی شود که می تواند بر الگوهای غذا خوردن تأثیر بگذارد.برای اطلاع از بی اشتهایی ناشی از استرس مقاله مربوط را به آن را مطالعه کنید.

• اختلالات خواب

یکی از عوارض شایع استرس می توان به مشکلات خواب اشاره کرد. در زمانی هایی که میزان استرس بالا است برخی از افراد ممکن است دچار مشکل اختلال در خواب شوند. مطالعات نشان می دهد که برخی از عوامل ممکن است بر تأثیر استرس بر خواب اثر بگذارد، از جمله :

• ژنتیک
• سابقه خانوادگی
• جنسیت
• محیط پیرامونی

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

وقتی استرس روی کیفیت زندگی، سلامت یا روابط یک فرد تأثیر می گذارد، باید به پزشک مراجعه کند. گاهی اوقات، علائم فیزیکی استرس می تواند باعث ایجاد شرایط سلامتی شود.به عنوان مثال، استرس می تواند منجر به فشار خون بالا شود که می تواند اثرات منفی طولانی مدت بر سلامت فرد داشته باشد. افرادی که درد، مشکل در خواب یا تغییرات خلقی را تجربه می کنند ممکن است برای مدیریت علائم و عوارض استرس به مراقبت پزشکی نیاز داشته باشند.

استرس مزمن

این نوع استرس در یک دوره طولانی ایجاد می شود و مضرتر از انواع دیگر استرس می باشد. فقر مداوم، خانواده ناکارآمد، یا ازدواج ناراضی نمونه هایی از موقعیت هایی هستند که می توانند باعث استرس مزمن شوند. استرس مزمن زمانی اتفاق می افتد که فرد نمی تواند راهی برای اجتناب از عوامل استرس زا ببیند و از جستجوی راه حل دست می کشد.

استرس مزمن، بازگشت بدن به سطح طبیعی فعالیت هورمون های بدن را دشوار می کند و می تواند مشکلات قلبی عروقی، تنفسی، خواب، تولید مثل را در پی داشته باشد. استرس مداوم همچنین می تواند خطر ابتلا به دیابت نوع 2، فشار خون بالا و بیماری قلبی را افزایش دهد. افسردگی، اضطراب و سایر اختلالات سلامت روان مانند: اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) زمانی ایجاد می شوند که استرس مزمن شود.

استرس مزمن می تواند بدون توجه ادامه یابد، زیرا افراد ممکن است به احساس بی قراری و ناامیدی عادت کنند. این می تواند به بخشی از شخصیت افراد تبدیل شود و آنها را بدون توجه به سناریوهایی که با آن مواجه می شوند دائماً مستعد تأثیرات استرس نماید. افراد مبتلا به استرس مزمن خود را معرض شکست می بینند که می تواند منجر به خودکشی، اعمال خشونت آمیز، حمله قلبی یا سکته شود.

کلام آخر

با توجه به مطالب فوق، هوشیاری بیشتر نسبت به اثرات و عوارض استرس ممکن است به فرد کمک کند آن را به طور مؤثرتری مدیریت کند و بهتر با آن کنار بیاید تا یک زندگی متعادل تری را سپری نماید. اگر دچار استرس هستید و در کنترل و درمان آن با مشکل مواجه اید بهتر است از یک مشاوره کمک بخواهید، کارشناسان با تجربه مرکز سنا مشاور آماده ارائه خدمات مشاوره به شما عزیزان هستند.

• عوارض فیزیکی و جسمی استرس چیست؟
• نشانه های اولیه استرس چیست؟
• رایح ترین عوامل استرس زا بر اساس تحقیقات چیست؟
• عوارض ناشی از استرس چیست؟
• استرس مزمن چه پیامدهایی را به دنبال دارد؟